بدان مردم دیده روشنایی
بدان شمع خلوتگه پارسایی
دلم خون شد از غصه ساقی کجایی
فروشند مفتاح مشکل گشایی
ز حد می‌برد شیوه بی‌وفایی
نخواهد ز سنگین دلان مومیایی
که در تابم از دست زهد ریایی
که گویی نبوده‌ست خود آشنایی
بسی پادشایی کنم در گدایی
ز همصحبت بد جدایی جدایی
چه دانی تو ای بنده کار خدایی

که هم نادیده می‌بینی و هم ننوشته می‌خوانی
نبیند چشم نابینا خصوص اسرار پنهانی
که از هر رقعه دلقش هزاران بت بیفشانی
خدا را یک نفس بنشین گره بگشا ز پیشانی
که در حسن تو لطفی دید بیش از حد انسانی
مباد این جمع را یا رب غم از باد پریشانی
ندانی قدر وقت ای دل مگر وقتی که درمانی
بکش دشواری منزل به یاد عهد آسانی
نگر تا حلقه اقبال ناممکن نجنبانی

احمد شیخ اویس حسن ایلخانی
آن که می‌زیبد اگر جان جهانش خوانی
مرحبا ای به چنین لطف خدا ارزانی
دولت احمدی و معجزه سبحانی
چشم بد دور که هم جانی و هم جانانی
بخشش و کوشش خاقانی و چنگزخانی
بعد منزل نبود در سفر روحانی
حبذا دجله بغداد و می ریحانی
کی خلاصش بود از محنت سرگردانی
که کند حافظ از او دیده دل نورانی

آمد به گوش ناگهم آواز بلبلی
و اندر چمن فکنده ز فریاد غلغلی
می‌کردم اندر آن گل و بلبل تاملی
آن را تفضلی نه و این را تبدلی
گشتم چنان که هیچ نماندم تحملی
کس بی بلای خار نچیده‌ست از او گلی
دارد هزار عیب و ندارد تفضلی

خوش باش زان که نبود این هر دو را زوالی
آید به هیچ معنی زین خوبتر مثالی
هرگز به عمر روزی روزی شود وصالی
وان دم که بی تو باشم یک لحظه هست سالی
کز خواب می‌نبیند چشمم بجز خیالی
شد شخص ناتوانم باریک چون هلالی
زین بیشتر بباید بر هجرت احتمالی

بیا که بی تو به جان آمدم ز غمناکی
ایا منازل سلمی فاین سلماک
انا اصطبرت قتیلا و قاتلی شاکی
که همچو قطره که بر برگ گل چکد پاکی
چو کلک صنع رقم زد به آبی و خاکی
و هات شمسه کرم مطیب زاکی
که زاد راهروان چستی است و چالاکی
اری مآثر محیای من محیاک
که همچو صنع خدایی ورای ادراکی

ارادتی بنما تا سعادتی ببری
که بنده را نخرد کس به عیب بی‌هنری
به عذر نیم شبی کوش و گریه سحری
که در برابر چشمی و غایب از نظری
که هر صباح و مسا شمع مجلس دگری
که یاد گیر دو مصرع ز من به نظم دری
گر امتحان بکنی می خوری و غم نخوری
که زیب بخت و سزاوار ملک و تاج سری
صبا به غالیه سایی و گل به جلوه گری
که جام جم نکند سود وقت بی‌بصری
چرا به گوشه چشمی به ما نمی‌نگری
و از این معامله غافل مشو که حیف خوری
نعوذبالله اگر ره به مقصدی نبری
اری اسامر لیلای لیله القمر

به یادگار بمانی که بوی او داری
توان به دست تو دادن گرش نکو داری
جز این قدر که رقیبان تندخو داری
که گوش و هوش به مرغان هرزه گو داری
خود از کدام خم است این که در سبو داری
که گر بدو رسی از شرم سر فروداری
تو را رسد که غلامان ماه رو داری
که همچو گل همه آیین رنگ و بو داری
قدم برون نه اگر میل جست و جو داری

علاج کی کنمت آخرالدواء الکی
که می‌رسند ز پی رهزنان بهمن و دی
منه ز دست پیاله چه می‌کنی هی هی
ز تخت جم سخنی مانده است و افسر کی
به قول مطرب و ساقی به فتوی دف و نی
مجو ز سفله مروت که شیئه لا شی
که هر که عشوه دنیی خرید وای به وی
بده به شادی روح و روان حاتم طی
پیاله گیر و کرم ورز و الضمان علی

طامات تا به چند و خرافات تا به کی
چین قبای قیصر و طرف کلاه کی
بیدار شو که خواب عدم در پی است هی
کشفتگی مبادت از آشوب باد دی
ای وای بر کسی که شد ایمن ز مکر وی
و امروز نیز ساقی مه روی و جام می
جان دارویی که غم ببرد درده ای صبی
فراش باد هر ورقش را به زیر پی
تا نامه سیاه بخیلان کنیم طی
بیرون فکند لطف مزاج از رخش به خوی
استاده است سرو و کمر بسته است نی
تا حد مصر و چین و به اطراف روم و ری